Kunstboek “ 75 jaar Sint-Laurentiuskerk” Karl Scheerlinck
In 1984 gaf de Sint-Laurentiusparochie een boek uit ter gelegenheid van haar 325-jarige bestaan: “Sint-Laurentiusparochie 1659-1984”. Daarin werden enkele korte bijdragen gewijd aan de iconografie van de huidige kerk.
In tegenstelling tot een kwarteeuw geleden werd in 2009 maandenlang onderzoek verricht in de archieven van onder meer de kerkfabriek. Dat liet toe de ontstaansgeschiedenis in al haar ongemeen boeiende aspecten te reconstrueren. Het prestigieuze opzet en het monumentale concept van de vierde parochiekerk vallen immers niet los te koppelen van het maatschappelijke en artistieke kader van de jaren dertig van vorige eeuw.
Er werden in die tijd vele moderne kerken opgetrokken, ook in Antwerpen. In de voortvarende Sint-Laurentiusparochie zette de kerkfabriek heel nadrukkelijk haar schouders onder het megalomane project. Ze genoot steun van burgemeester Frans Van Cauwelaert, die hier pas was komen wonen, en schreef een architectuurwedstrijd uit, gewonnen door Jef Huygh.
Het boek volgt de perikelen van de bouw en decoratie, van bij die eerste steen tot vandaag. Talloze parochianen gaven uitdrukking aan hun geloof en droegen hun steentje bij tot de ‘afbouw’ van deze koepelkerk. Na de inbreng van Pelgrimkunstenaars tijdens het interbellum, drukten na de oorlog architect Jos Smolderen en kunstenaar Joan Collette hun stempel op de verfraaiing van het interieur.
Het onderzoek van zoveel archiefdocumenten bracht ook pareltjes van plannen en ontwerptekeningen aan de oppervlakte. Een greep uit de namenlijst van kunstenaars waarvan ongepubliceerd werk wordt opgenomen, mag dit verduidelijken: Jef Huygh, Eugène Yoors (met originele ontwerpen voor de kruisweg), Dom Gregorius De Wit, Oscar Hoge, Joan Collette, Jos Smolderen, Rik Sauter, Antoon Damen, Frans Slijpen, Lode Vleeschouwers e.a.
Dit fraai vormgegeven kunstboek verkent alle aspecten van het neobyzantijnse gebouw en geeft uitvoerig iconografische en stilistische duiding bij de cultusobjecten en kunstwerken. Het zal zowel de leek als de specialist bekoren.
Gastauteur Karel Mortier staat ook nog stil bij de saga van de Rechtvaardige Rechters: in 1934 werd in de pastorie een deel van het losgeld voor het gestolen paneel betaald!
Tot slot blikt het boek vooruit op de Sint-Laurentiuskerk in de 21ste eeuw.
Auteur kunstboek
Kunsthistoricus Karl Scheerlinck is leraar aan en archivaris van het Sint-Lievenscollege Antwerpen en heeft als zelfstandig auteur en tentoonstellingscurator meer dan 20 boeken en exposities op zijn naam staan.
Kunstboek: technische fiche
200 pagina’s 24 x 20 cm
Vierkleurendruk
Soft cover
Fraaie vormgeving
300 illustraties van onderschriften voorzien
800 eindnoten
Kunstboek: praktisch
Prijs € 29,00 (exclusief verzendingskost)
Voordeelprijs € 34,00 voor kunstboek samen met dvd
Verkrijgbaar, al dan niet samen met de bijhorende DVD, op het parochiesecretariaat of tijdens Open-Deur-dagen.
Ook schriftelijk, elektronisch of telefonisch te bestellen:
Secretariaat Sint-Laurentius
Markgravelei 93, 2018 Antwerpen
Tel. 03 237 40 53
E-mail
Info: www.st-laurentius-antw.net
Online: Bestelformulier
DVD
Dvd: technisch en praktisch
Duurtijd 190’
PAL
Prijs € 10,00 (exclusief verzendingskost)
Voordeelprijs € 34,00 voor dvd samen met kunstboek
Voor aanschaf: zie hierboven bij het boek
Dvd: uitgebreide inhoudstafel en toelichting
AFBRAAK OUDE KERK – Op 18 januari 1933 om 9.30 uur worden de torens van de oude kerk gesloopt. In het filmpje zien we de toenmalige pastoor Meulepas, met hoed en sigaar, samen met de architect van de nieuwe kerk Jef Huygh.
PROCESSIES – Door de straten van de parochie trekt elk jaar een plechtige processie. In deze vooroorlogse beelden zien we hoe het heilig Sacrament plechtig door de priester onder een baldakijn wordt meegedragen. De zeer talrijke katholieke organisaties van de parochie defileren mee.
AANSTELLING PASTOOR BROSENS – Na het overlijden van pastoor Meulepas wordt Joris Brosens benoemd als nieuwe pastoor. De plechtige aanstelling vindt plaats op 14 maart 1943 in de onafgewerkte nieuwe kerk. Op hem rust de zware taak de afwerking in goede banen te leiden.
PROCESSIE 6 MEI 1948 – In deze plechtige processie wordt een traditie doorbroken. Ditmaal dragen jonge vrouwen de processie-Maria; zij zullen dit nog vele jaren blijven doen.
CHIRO – Beelden uit 1951 van de meisjeschiro van Sint-Laurentius, meivaart, uitstappen naar Kalmthout, Postel en Mol.
HEILIG HART HULDE – Met tromgeroffel, vlaggen en vaandels, geestelijke liederen brengt men hulde aan het beeld van Jezus Heilig Hart, naast de parochiekerk. Deze beelden stammen uit 1952.
BISSCHOPSWIJDING – Op 25 maart 1954 wordt Jan Van Cauwelaert, zoon van de prominente politicus en parochiaan Frans Van Cauwelaert, gewijd tot bisschop van het Congolese bisdom Inongo.
PLECHTIGE COMMUNIES – Talrijk zijn de vormelingen in de jaren ‘40 en ‘50. Let op de vreemde (oorspronkelijke) montage: we zien eerst kardinaal Suenens en daarna kardinaal Van Roey.
LAUS LAURENTIO – Ook 50 jaar geleden vierde Sint-Laurentius feest! E.H. Loyens organiseerde een schitterende tentoonstelling met religieuze kunstvoorwerpen tot de 18de eeuw. Bemerk ook toenmalig organist Stout, terwijl hij het orgel bespeelt en zijn eigen nieuwe creatie voor koor en orkest dirigeert.
INWIJDING CHIROLOKALEN – In de Hertsdeinstaat wijdt, in de vroege jaren ‘60, de toenmalige bisschop van Antwerpen J.V. Daem de nieuwe lokalen van de Chiro in. We zien tevens beelden van feestelijkheden in de toenmalige Sint-Laurentiusschool in dezelfde straat.
LOURDES – Vele Lourdesreizen werden georganiseerd door de verschillende katholieke organisaties in de parochie. Dit didactisch filmpje geldt als perfecte introductie!
Beeldmateriaal
- digitaal beeld affiche tentoonstelling – © foto Karl Scheerlinck
- digitaal beeld niet-uitgevoerd ontwerp voor binnenaankleding Sint-Laurentiuskerk door Oscar Hoge (1936) – © Archief Kerkfabriek Sint-Laurentius Antwerpen – © foto M. Hommersom
- digitaal beeld afbraak torens van derde Sint-Laurentiuskerk, 1933 – © Archief Kerkfabriek Sint-Laurentius Antwerpen